προσκομίζεται στα επείγοντα στα μέσα Ιανουαρίου με πυρετό, εμέτους και διάρροιες από την προηγούμενη μέρα. Ό,τι και να φάει ή πιεί το βγάζει και κάνει άφθονες υδαρείς κενώσεις. Πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, όπου αρκετοί από τους συμμαθητές του είναι επίσης άρρωστοι, με τα ίδια συμπτώματα. Οι ενήλικες στα αντίστοιχα νοικοκυριά δεν έχουν αρρωστήσει. Το ατομικό αναμνηστικό του είναι ελεύθερο. Στην κλινική εξέταση η θερμοκρασία του είναι 37.9°C και έχει ταχυκαρδία. Οι βλεννογόνοι του είναι ξηροί και τα μάτια του φαίνονται λίγο βυθισμένα. Η κοιλιά του έχει έντονους εντερικούς ήχους στην ακρόαση και είναι ανώδυνη στην ψηλάφηση. Τα κόπρανά του είναι υδαρή, και δεν περιέχουν πυοσφαίρια ή αιμοσφαιρίνη.
Ποιό είναι το πιθανότερο αίτιο της νόσου αυτού του παιδιού;
Γένος Rotavirus Οικογένεια Reoviridae – Χαρακτηριστικά
Χωρίς φάκελλο, διπλόστοιβο πρωτεϊνικό καψίδιο, διπλόκλωνο RNA σε 11 κομμάτια.
Μετάδοση: με την εντεροστοματική οδό και με αντικείμενα (fomites), λόγω της σταθερότητάς του (γυμνός ιός –> διατηρεί τη μολυσματικότητά του σε εύρος pH και θερμοκρασίας, ανθεκτικός σε πολλά συνήθη απορρυπαντικά).
Θα αδρανοποιούνταν από το οξύ σε άδειο στομάχι αλλά επιβιώνει αν εισέλθει μαζί με γεύμα. Το εξωτερικό του καψίδιο διασπάται από τα πεπτικά ένζυμα και προκύπτει το μολυσματικό σωματίδιο [infectious subviral particle (ISVP)] που συνδέεται στα εντεροκύτταρα και εισέρχεται σε αυτά. Το γονιδίωμα μεταγράφεται σε mRNA από ιική πολυμεράση, μεταφράζεται και τα νέα ιικά σωματίδια συναρμολογούνται στο κυτταρόπλασμα και απελευθερώνονται από το κύτταρο με λύση.
Λόγω του ότι το RNA τους είναι σε κομμάτια, οι ροταϊοί έχουν μεγάλη γενετική ποικιλομορφία, ως αποτέλεσμα ανασυνδυασμού τμημάτων RNA διαφόρων στελεχών σε μεικτές λοιμώξεις. Συνεπώς έκθεση σε έναν ορότυπο δεν αποκλείει την επαναμόλυνση, ωστόσο οι επόμενες λοιμώξεις έχουν ηπιότερα συμπτώματα.
Ο μηχανισμός πρόκλησης διάρροιας δεν είναι απόλυτα κατανοητός. Τα ιικά σωματίδια πολλαπλασιάζονται στα εντεροκύτταρα του λεπτού εντέρου και τα κύτταρα αποπίπτουν, απελευθερώνοντας μεγάλους αριθμούς ιικών σωματιδίων στα κόπρανα. Ο ιός μπορεί να αποβάλλεται για μέρες ως εβδομάδες μετά τη μόλυνση. Η λοίμωξη εμποδίζει την απορρόφηση νερού, νατρίου, γλυκόζης. Μια μη δομική πρωτεΐνη του ιού έχει επίσης δράση ανάλογη εντεροτοξίνης.
Κλινική εικόνα
Πυρετός, έμετοι, κοιλιακό άλγος και υδαρής διάρροια χωρίς πρόσμειξη αίματος ή βλέννης. Χωρίς αντικατάσταση ύδατος και ηλεκτρολυτών ακολουθεί ΑΦΥΔΑΤΩΣΗ. Τα συμπτώματα διαρκούν ~1 εβδομάδα ενώ η αποβολή του ιού ενδεχομένως πολύ περισσότερο. Βαριά, παρατεταμένη λοίμωξη σε παιδιά με ανοσοκαταστολή ή υποθρεψία μπορεί να αποβεί θανατηφόρος, χωρίς υποστηρικτική θεραπεία για αποκατάσταση ισορροπίας υγρών και ηλεκτρολυτών.
Η προστατευτική χυμική ανοσολογική απόκριση έναντι του ιού είναι βραχύβια. Η παρουσία μεγάλης ποσότητας ειδικής IgA στον αυλό του εντέρου παρέχει σχετική προστασία.
Διάγνωση
Τεκμηρίωση της διάγνωσης γίνεται με ανίχνευση στα κόπρανα
των αντιγόνων του ιού (ανοσοενζυμική μέθοδος ή ανοσοχρωματογραφία)
του γενετικού του υλικού με PCR
Θεραπεία – Πρόληψη
Υποστηριστική θεραπεία για πρόληψη της αφυδάτωσης (αναπλήρωση υγρών και ηλεκτρολυτών από του στόματος ή ενδοφλεβίως αναλόγως της βαρύτητας της κατάστασης).
Σχολαστικό πλύσιμο των χεριών και χρήση γαντιών για περιορισμό ενδονοσοκομειακής μετάδοσης.
Υπάρχει εμβόλιο.
Ερωτήσεις κατανόησης
1. Από τα κόπρανα παιδιού 1 έτους με πυρετό, έμετο και διάρροια απομονώνεται ιός. Το γονιδίωμα του ιού που προκαλεί αυτή την εικόνα αποτελείται από πολλαπλά κομμάτια διπλόκλωνου RNA. Υποψιάζεστε Ροταϊό. Ποιό από τα παρακάτω είναι σωστό σχετικά με τον πολλαπλασιασμό του ιού;
A. Το ιικό γονιδίωμα ενσωματώνεται σε χρωμόσωμα του ξενιστή
B. ο ιός χρησιμοποιεί την RNA πολυμεράση του λ for replication of its genome.
C. το γονιδίωμα σε κομμάτια συμβάλλει στην αντιγονική ποικιλομορφία του ιού.
D. ο ιός έχει έναν μόνο αντιγονικό τύπο.
E. Τα νέα ιικά σωματίδια απελευθερώνονται με εκβλάστηση από την κυτταρική μεμβράνη του κυττάρου.
2. Ποιός άλλος RNA ιός, επίσης χωρίς φάκελλο προκαλεί γαστρεντερίτιδα στα βρέφη και μικρά παιδιά;
A. Calicivirus
B. Paramyxovirus
C. Parainfluenza virus
D. Coxsackie virus
E. κανένας από τους παραπάνω
Απαντήσεις
1C.
Το γονιδίωμα των ροταϊών είναι σε κομμάτια, γεγονός που επιτρέπει τον ανασυνδυασμό και το σχηματισμό νέων ιών. Οι ροταϊοί έχουν διπλόκλωνο RNA και πολλαπλασιάζεται στο κυτταρόπλασμα άρα δεν ενσωματώνεται στο χρωμόσωμα. Ως RNA ιός πολλαπλασιάζεται στο κυτταρόπλασμα από ιική RNA πολυμεράση. Η μεγάλη γενετική ποικιλομορφία λόγω του γενετικού ανασυνδυασμού οδηγεί σε πολλαπλούς οροτύπους, τουλάχιστον 9 προκαλούν νόσο στον άνθρωπο. Τα νέα ιικά σωματίδια απελευθερώνονται με κυτταρική λύση.
2A.
Όπως οι rota-ιοί, οι calici-ιοί είναι RNA ιοί χωρίς φάκελλο που προκαλούν υδαρή διάρροια, ειδικά στα παιδιά. Οι Paramyxo – είναι RNA ιοί με φάκελλο που προκαλούν στα παιδιά εξανθηματικά νοσήματα και λοιμώξεις αναπνευστικού, όπως croup, βρογχιολίτιδα και πνευμονία. Οι ιοί Coxsackie
είναι RNA ιοί χωρίς φάκελλο που προκαλούν μη ειδικές λοιμώξεις αναπνευστικού, εμπύρετα εξανθηματικά νοσήματα και μηνιγγίτιδα.
