Διαφοροδιάγνωση
Γρίππη και άλλες σπανιότερες ιογενείς λοιμώξεις π.χ. Δάγγειος, Chikungunya, ελονοσία, τυφοειδής, ερλιχίωση, οξεία ιογενής ηπατίτιδα, οξύ ρετροϊκό σύνδρομο, ρικεττσιώσεις. Επί αιμορραγικής νόσου, αιμορραγικοί πυρετοί όπως Δάγγειος αιμορραγικός πυρετός, λοίμωξη με hantavirus, κίτρινος πυρετός, πυρετός κοιλάδας του Rift, νηματοϊοί, πυρετός Lassa.
Διάγνωση
- Τα ευρήματα είναι μη ειδικά αλλά συνολικά εγείρουν την υποψία της νόσου
- Σημεία βακτηριακής λοίμωξης: λευκοκυττάρωση με ΑΡ στροφή, αύξηση ΤΚΕ και CRP.
- Θρομβοπενία ≤100,000/μL) πολύ συχνή.
- Σε βαριά νόσο, σημεία διαταραχής της πήξης από ελαφρά ως ΔΕΠ.
- Προσβολή των νεφρών: εξαιρετικά συχνή με πυοσφαίρια, ερυθροκύτταρα και κυλίνδρους στα ούρα σε ήπια νόσο ως πρωτεϊνουρία και αζωθαιμία σε βαριά.
- Χολερυθρίνη αυξημένη με μέτρια συνήθως αύξηση των τρανσαμινασών
- Συχνά αύξηση της αμυλάσης χωρίς κλινική εικόνα παγκρεατίτιδας
- Επί άσηπτης μηνιγγίτιδας : πλειοκύττωση ΕΝΥ με πολυμορφοπυρηνικό τύπο, γλυκόζη κ.φ., πρωτεΐνη ελαφρώς αυξημένη
- Σε βαριά νόσο: ακτινολογικές αλλοιώσεις πνευμόνων, συνήθως διάσπαρτα διηθήματα ενδεικτικά κατά τόπους ενδοκυψελιδικής αιμορραγίας, κυρίως στους κατώτερους λοβούς, πλευριτική συλλογή και εικόνα ARDS.
Τελική διάγνωση
- Απομόνωση του μικροβίου από τον ασθενή, θετική PCR, ή ανίχνευση αντισωμάτων (ανιχνεύσιμα τη 2η εβδ της νόσου και οι τίτλοι επηρεάζονται από έγκαιρη θεραπεία)
Λίγα λόγια για το βακτήριο…
Σπειροχαίτες : Τάξη Spirochaetales, Οικογένεια Leptospiraceae. Γένος Leptospira, 2 είδη: η παθογόνος L. interrogans και η ελευθέρως διαβιούσα L. biflexa, που τώρα ονομάζονται L. interrogans sensu lato και L. biflexa sensu lato, αντίστοιχα. Υπάρχουν 22 είδη Leptospira παθογόνα (10 είδη), ενδιάμεσης παθογένειας (5 είδη), και μη παθογόνα (7 είδη).
Οι λεπτόσπειρες είναι λεπτά, σπειροειδή, ζωηρά κινητά μικρόβια. Έχουν 2 αγκιστρωτά άκρα και 2 πολικά μαστίγια. Μήκος 6–20 μm πλάτος~0.1 μm. Δε χρωματίζονται καλά αλλά παρατηρούνται είτε με μικροσκόπηση σκοτεινού πεδίου είτε με χρώσεις αργύρου. Απαιτούν ειδικά θρεπτικά υλικά για την καλλιέργειά τους και αναπτύσσονται σε εβδ ως μήνες.
Επιδημιολογία
- Συχνότερη σε άνδρες
- Εποχιακή κατανομή: το καλοκαίρι και το φθινόπωρο στα ημισφαίρια και την εποχή των βροχών στους τροπικούς.
- Επιδημική ή ενδημική νόσος
- Μετάδοση
- άμεση επαφή με ούρα, αίμα, ή ιστούς μολυσμένων ζώων (συχνά ποντίκια, αρουραίοι, σκύλοι)
- συχνότερα επαφή με περιβάλλον (κυρίως νερό) μολυσμένο από εκκρίματα ζώων
- δε θεωρείται απίθανη η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο
- δήγμα μολυσμένων ζώων
- Παράγοντες κινδύνου
- έκθεση σε μολυσμένο νερό (επαγγελματικός κίνδυνος για όσους δουλεύουν σε σύστημα αποχετεύσεων)
- έκθεση σε μολυσμένο γλυκό νερό κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων ή αναψυχής (κανώ, κολύμβηση, windsurfing, waterskiing) ειδικά στα πλαίσα ταξιδιού σε τροπικές χώρες
Κλινική εικόνα
- Η πλειοψηφία των κρουσμάτων είναι ήπια νόσος και εκδηλώνεται ως αιφνίδιας εισβολής εμπύρετο.
- Επώαση 1-2 εβδ (1-30 ημ)
- Διφασική πορεία (οι 2 φάσεις όχι πάντα σαφώς διακριτές)
- Βακτηριαιμική φάση: πυρετός 3-10 ημ (το μικρόβιο υπάρχει στο αίμα)
- πυρετός, ρίγος, κεφαλαλγία (μετωπιαία, οπισθοβολβική, έντονη, +/- φωτοφοβία [άσηπτη μηνιγγίτιδα]), ναυτία, έμετος, κοιλιακό άλγος, μυαλγίες, περικεράτεια ένεση
- φυσική εξέταση: πυρετός, περικεράτεια ένεση, μυαλγία, ερυθρότητα φάρυγγα, λεμφαδενοπάθεια, εξάνθημα [κηλιδώδες, κηλιδοβλατιδώδες, ερυθημαώδες ή αιμορραγικό], μηνιγγισμός, ηπατο- και σπληνομεγαλία, ήπιος ίκτερος, τρίζοντες
- Φάση ανοσίας : υποχώρηση συμπτωμάτων, εμφάνιση αντισωμάτων στον ορό (το μικρόβιο υπάρχει στα ούρα)
- αυτόματη ίαση σε 7-10 ημέρες, χαμηλή θνητότητα
- Βαριά νόσος (Νόσος Weil)
- αιμορραγία, ίκτερος, οξεία νεφρική ανεπάρκεια
- ίκτερος 5-10%, επώδυνη ηπατομεγαλία
- ΟΝΑ: ολιγουρική ή μη, υποκαλιαιμία, υπονατριαιμία, υπομαγνησιαιμία
- Άλλα: νεκρωτική παγκρεατίτιδα, ραβδομυόλυση, άσηπτη μηνιγγίτιδα, μυοκαρδίτιδα, αρρυθμίες, σπανίως αιμόλυση, θρομβωτική θρομβοπενική Πορφύρα, αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο,
- θνητότητα 1-50% από : σηπτική καταπληξία με πολυοργανική ανεπάρκεια ή επιπλοκές αιμορραγίας [πνευμονική αιμορραγία, αιμόπτυση, μέλαινα, αιματουρία, πετέχειες, εκχυμώσεις, αιμορραγία από θέσεις φλεβοκέντησης]
- σε εγκύους : υψηλό ποσοστό απώλειας του εμβρύου
- Απώτερες επιπλοκές (ως και έτη μετά): κόπωση, μυαλγίες, κακουχία, κεφαλαλγία, αυτοάνοση χοριοειδίτιδα, κατάθλιψη.
Θεραπεία – Πρόληψη
- Επιμόρφωση ατόμων που εκτίθενται επαγγελματικά και κατά την αναψυχή σε είδη Leptospira για τους κινδύνους.
- Μέτρα πρόληψης: αποφυγή έκθεσης σε ούρα και ιστούς ζώων με χρήση γυαλιών, παπουτσιών κλπ.
- Έλεγχος πληθυσμού τρωκτικών
- Εμβόλια διατίθενται για ζώα (κάποια αποβάλλουν το μικρόβιο και μετά από εμβολιασμό)
Πηγή Harrisons Principles of Internal Medicine 19th ed
