προσκομίζει κόπρανα για παρασιτολογική εξέταση. Αναφέρει επεισόδια διάρροιας χωρίς πυρετό και απώλεια βάρους της τάξεως των 6-7 kg τα τελευταία 2 χρόνια. Για τα συμπτώματα αυτά έχει λάβει στο παρελθόν εμπειρική θεραπεία με μεβενδαζόλη, (για πιθανολογούμενη οξυουρίαση), χωρίς ποτέ να έχει εργαστηριακή επιβεβαίωση ότι όντως πρόκειται για λοίμωξη από οξύουρο (οι παρασιτολογικές εξετάσεις κοπράνων που έγιναν ήταν αρνητικές). Έγινε παρασιτολογική εξέταση 3 δειγμάτων κοπράνων, όπου δεν παρατηρήθηκαν παρασιτικά στοιχεία. Ο ασθενής παρά ταύτα παρέμενε πεπεισμένος ότι έχει σκώληκες, τους οποίους επέμενε ότι βλέπει περιστασιακά να κινούνται στα κόπρανά του. Του ζητήσαμε, λοιπόν, να φέρει τους “σκώληκες” όταν τους ξαναδεί.
Όντως, σε λιγότερο από μία εβδομάδα ο ασθενής προσκόμισε μόρφωμα. Το μόρφωμα ήταν υπόλευκο, μέγιστου μήκους περίπου 2 cm και πλάτους 3-4 mm. Ήταν κινητό, κάνοντας κινήσεις συσταλτικές, διασταλτικές και καμπτικές.
Με βάση τις διαστάσεις, τη μορφολογία και την κινητικότητά του, το μόρφωμα ταυτοποιήθηκε ως προγλωττίδα ταινίας.
Προστέθηκε μικρή ποσότητα φυσιολογικού ορού, η προγλωττίδα πιέστηκε και το υγρό συλλέχθηκε και πάλι και μικροσκοπήθηκε σε νωπό παρασκεύασμα.
Στο παρασκεύασμα παρατηρήθηκαν ωάρια Taenia spp. Τα ωάρια των ειδών Taenia δεν μπορούν να διακριθούν βάσει μορφολογίας. Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα αν πρόκειται για Taenia saginata ή για Taenia solium (ωάρια Echinococcus δεν απαντώνται στα κόπρανα του ανθρώπου, αλλά του τελικού ξενιστή του, του σκύλου).
Η ταυτοποίηση του είδους Taenia μπορεί να γίνει με βάση τη μορφολογία της κεφαλής ή της προγλωττίδας. Η κεφαλή του σκώληκα σπάνια είναι διαθέσιμη. Στην προκειμένη περίπτωση, προγλωττίδα συμπιέστηκε ανάμεσα σε 2 αντικειμενοφόρους πλάκες και διαπιστώθηκε ότι η μήτρα έφερε >13 διακλαδώσεις σε κάθε πλευρά. Συνεπώς πρόκειται για Taenia saginata.
Στον ασθενή χορηγήθηκε πραζικουαντέλη (Biltricide), ενημερώθηκε για τον τρόπο μετάδοσης της λοίμωξης και του δόθηκαν οδηγίες σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων. Δεδομένου ότι πρόκειται για Taenia saginata, δεν υπάρχει κίνδυνος κυστικέρκωσης για τον ίδιο, ούτε μετάδοσής της σε άλλα άτομα.
Οι Taenia saginata και Taenia solium ανήκουν στα Cestoda, Eucestoda, Cyclophyllidea.
Υφομοταξία Cyclophyllidea (Van Beneden in Braun, 1900)
Η κεφαλή τους φέρει τέσσερις μυζητήρες. Ενδέχεται να συνυπάρχει προσεκβολή στην κορυφή της κεφαλής εξοπλισμένη με άγκιστρα. Οι ενήλικες μορφές παρασιτούν συνήθως στο έντερο, σε όλες τις ομάδες σπονδυλωτών ζώων εκτός από τα ψάρια. Ο κύκλος ζωής είναι ετερόξενος με έναν ενδιάμεσο θηλαστικό ξενιστή.
Στην οικογένεια Taeniidae (Ludwig, 1886) η προνυμφική μορφή είναι είτε κυστίκερκος είτε μια κυστική δομή που παράγει πρωτοσκώληκες με ασεξουαλική αναπαραγωγή. Μπορεί να προσβάλλουν τον άνθρωπο είτε ως ενήλικες στο έντερο (όταν λειτουργεί ως κύριος ξενιστής) είτε ως προνυμφικές μορφές (όταν λειτουργεί ως ενδιάμεσος ξενιστής). Ως κύριος ξενιστής ο άνθρωπος μολύνεται με κατανάλωση κρέατος ζώου που περιέχει κυστικέρκους (από Taenia saginata και T.solium) ενώ ως ενδιάμεσος με κατάποση ωαρίων από κόπρανα μολυσμένων ζώων ή ανθρώπων (από Taenia solium).
Η πραζικουαντέλη αποτελεί θεραπεία εκλογής για όλες τις ταινιάσεις σε δοσολογία που διαφέρει αναλόγως του είδους. Δρά προκαλώντας βλάβες στο εξωτερικό περίβλημα των σκωλήκων, με αποτέλεσμα αφενός την αποκάλυψη παρασιτικών αντιγόνων στο ανοσολογικό σύστημα του ξενιστή και αφετέρου την αύξηση της διαπερατότητάς του στα ιόντα ασβεστίου. Τα ιόντα ασβεστίου συγκεντρώνονται στο κυτταρόπλασμα, προκαλώντας μυικές συσπάσεις και τελικά παράλυση του σκώληκα. Τα ανωτέρω σε συνδυασμό οδηγούν σε αποκόλληση του σκώληκα και αποβολή του με τον περισταλτισμό του εντέρου. Εναλλακτικά, μπορεί να χορηγηθεί νικλοσαμίδη, η οποία διατίθεται σε μασώμενα δισκία. Η νικλοσαμίδη δρά αναστέλλοντας την απορρόφηση γλυκόζης από τον ενήλικο σκώληκα. Η νικλοσαμίδη απορροφάται ελάχιστα αντίθετα από την πραζικουαντέλη, η οποία επιπλέον έχει δραστικότητα και έναντι των κυστικέρκων της T. solium. Προκειμένου να είναι αποτελεσματική η θεραπεία πρέπει να καταστραφεί η κεφαλή του σκώληκα, η οποία αν παραμείνει μπορεί να οδηγήσει σε αναδημιουργία του. Μετά τη θεραπεία, κατά την αποσύνθεση τμημάτων του σκώληκα, οι ωοφόροι προγλωττίδες απελευθερώνουν ωάρια. Δεδομένου ότι η πραζικουαντέλη δεν καταστρέφει τα ωάρια, πρέπει να λαμβάνονται προφυλάξεις για την αποτροπή αυτολοίμωξης και διασποράς σε άλλα άτομα (στην περίπτωση λοίμωξης από T. solium).
